Het is de jaarlijkse Dress Red Day van de Hartstichting. Die moedigt ons aan om vandaag een rode outfit te dragen, om zo aandacht te vragen voor hart- en vaatziekten bij vrouwen. Zij hebben andere en minder duidelijke klachten dan mannen en krijgen daardoor vaak een verkeerde diagnose en daarmee niet de juiste behandeling. Een hartstikke belangrijke boodschap van de Hartstichting, die mij ook persoonlijk raakt.
Hoewel het rood van Dress Red Day natuurlijk verwijst naar het hart en naar het logo van de Hartstichting is rood ook een typische herfstkleur. Hij komt tevoorschijn als het bladgroen (chlorofyl) in bladeren wordt afgebroken. Hierdoor worden de kleuren van andere stofjes, zoals caretonoïden en anthocyanen, zichtbaar. In een hoekje van mijn tuin staat loodkruid (Ceratostigma plumbaginiodes) al te shinen met zijn fascinerende combinatie van hemelsblauwe bloemetjes en dieprood blad. Maar de rest van de natuur is nog niet helemaal zo ver; het echte rode-bladerenspektakel van bomen en heesters zoals de Japanse esdoorn, krentenboom en kardinaalshoed laat nog even op zich wachten.
Rode bessen daarentegen zijn er al genoeg – in andere kleuren trouwens ook, zie mijn blog Chemie van de herfst. Omdat insecten rood niet zien, zijn er in onze streken nauwelijks inheemse planten met écht rode bloemen. Oké, natuurlijk hebben we de klaproos, maar verder is zelfs het rood guichelheil in mijn ogen meer oranje dan rood. Vogels zijn wél heel gevoelig voor rood en daarom hebben veel vruchten deze kleur om vogels aan te trekken, die voor de verspreiding van zaad zorgen.
Ik heb een zwak voor de felrode, glanzende, bijna doorzichtige bessen van de Gelderse roos (Viburnum opulus) – over shinen gesproken. Ze steken mooi af tegen het geelgroene blad. Ik ben ook dol op rozenbottels. Die zijn er óók in andere kleuren dan rood (zelfs in gitzwart en geel-met-rode stekels) maar ik word evengoed blij als ik ergens in een bosrand de tomaatrode flesjes van de wilde roos, de hondsroos (Rosa canina), spot.
Intussen gaan ook de verschilende rode nazomerbloeiers onvermoeibaar door, vaak tot de eerste nachtvorst, onder andere zonnekruid (zoals Helenium ‘Rubinzwerg’), dahlia’s, (rode) zonnebloemen en canna’s.
In de Vlinderhof beleeft momenteel Sedum ‘Red Cauli’ zijn hoogtepunt, met een bijzonder contrast tussen de paarse stengels, het blauwgrijze blad en de kersenrode bloemen in de vorm van mini-bloemkooltjes (cauli = bloemkool).
De symbolische waarde van kleuren is niet eenduidig; een en dezelfde kleur roept positieve én negatieve associaties op. Bij rood is dat onder andere het hart en liefde maar ook bloed en gevaar – niet voor niets zijn brandweerwagens en stoplichten rood. Lieveheersbeestjes geven met hun rood-zwarte schildjes de boodschap af: eet mij niet, ik ben vies! Hetzelfde geldt voor de rood-met-witgestipte vliegenzwam. Wij vinden hem lieflijk maar in feite is hij zwaar giftig.
In ieder geval trekt rood de aandacht. Dat maakt hem nog eens extra geschikt voor het cruciale werk van de Hartstichting.
Meer weten over waarom oranje soms rood wordt genoemd, zoals bij het rood guichelheil? Lees dan mijn blog Oranje boven. Of over hoe en waarom bladeren rood kleuren in de herfst? Lees dan mijn blog Oudewijvenzomer.
Regelmatig nieuwe verhalen over kleur, tuinen en planten in je mailbox?
