Vandaag beschrijft Aaf Brandt Corstius in haar column in de Volkskrant met hoeveel genoegen ze waaiert door haar pas aangeschafte waaier met RAL-verfkleuren, en dat ze zichzelf daardoor een interieurontwerper waant. Ik snap haar volkomen. Zo’n ding geeft een bepaalde betovering en tegelijkertijd een gevoel van controle, van orde en overzichtelijkheid.

Anders dan Aaf heb ik geen ‘echte’ kleurenwaaier. Als ik er één aanschaf is het die van de Britse Royal Horticultural Society (RHS), de standaardreferentie in het tuiniersvak. Met £250 is die op dit moment even boven budget.

Wel sinds kort in mijn bezit: de kleurenkaart van Colour by Nature, een nieuwe kleurencollectie van verffabrikant Farrow & Ball samen met het Londense Natural History Museum. Hij is gebaseerd op het boek Werners Nomenclature of Colours uit 1814, een van de eerste ‘officiële’ kleurenclassificaties. Voor ontdekkingsreizigers uit die tijd was het een belangrijk hulpmiddel om hun vondsten systematisch te beschrijven. Een exemplaar van Werners Nomenclature ging dan ook mee op de Beagle tijdens Darwins beroemde reis.

Colour by Nature is een selectie van 16 tinten uit Werners Nomenclature, variërend van het levendige ‘Lake Red’, ‘Dutch Orange’ en ‘Ultramarine Blue’ tot neutralen als ‘Snow White’, ‘Orange coloured White’ en ‘Skimmed milk White’. En guess what: ‘Sap Green’ zit er ook bij!

Wat ik vooral leuk vind is dat in navolging van het 19e-eeuwse origineel bij iedere kleur staat waar hij voorkomt in de natuur, uitgesplitst naar het dierenrijk, het plantenrijk en de minerale wereld. Sapgroen vind je volgens het schema aan de onderkant van de onderste vleugels van het oranjetipje (een vlinder) en op de bovenkant van de bladeren van bitterzoet (een plant uit de nachtschadefamilie).

Vindplekken van Nederlands oranje zijn de kuif van het vuurgoudhaantje (een klein zangvogeltje), goudsbloemen en zaaddoosjes van kardinaalsmuts (een struik) en een flinter orpiment (een glanzend citroen-, oranje- of bruingeel mineraal).

Wit met een oranje ondertoon zie je op de buik van de schreeuwuil, in gestreepte winde (een soort haagwinde) en in Franse porseleinklei.

Het oog hebben voor en het daadwerkelijk ZIEN van de kleinste dingen (de details van een vlindervleugel, de nuances in een blad of de veren van een uil) was onmisbaar voor de botanisch en dierkundig tekenaars van weleer. Maar ook in het hier en nu word ik er blij van – dankzij een simpele kleurenwaaier. Net als Aaf van haar dagdroom dat ze een nieuwe Jan des Bouvrie is. Geluk zit soms gewoon in een kleurenwaaier.

Mijn blog Schilderen op nummer gaat over een historische kleurenpionier die zelf mee op ontdekkingsreis ging. Over Pantone blogde ik al een paar keer eerder, o.a. in De Kleur van het Jaar 2020, Bruin is ook een kleur en De Kleur(en) van het Jaar 2021.

Regelmatig nieuwe verhalen over kleur, tuinen en planten in je mailbox?