Op donderdag 3 december maakt kleurenbaas Pantone bekend wat volgens haar de Kleur van het Jaar 2021 is, de kleur die het beste uitdrukt wat er speelt in deze tijd.
Pantone is niet de enige instantie die een kleur van het jaar uitkiest. Ook verffabrikanten, designinstituten en -tijdschriften profileren zich met zo’n kleur. Ze zoeken de publiciteit meestal eerder dan Pantone want dan is er nog plaats in de spotlight. Zo kwam het dat twee trendbureaus al in maart 2019 (!) gezamenlijk met vijf kleuren voor 2021 op de proppen kwamen. En in mei 2020 met de kleuren van het jaar 2022.
Afijn. Bruin in allerlei tinten is al een aantal jaar geliefd bij interieurontwerpers, onder andere omdat het aards en neutraal is en past in de ‘retro’ trend. Een paar weken geleden riep de grote Amerikaanse verfproducent Sherwin Williams dan ook ‘Urbane Bronze’ uit tot Kleur van het Jaar 2021. Het is een donkergrijs met een bruinachtige ondertoon. Flexa borduurt eveneens verder op wat al een tijdje speelt in interieurland: onlangs kondigde het bedrijf aan dat zijn Kleur van het Jaar 2021 ‘Brave Ground’ is, een warm beigebruin.
rechts met ‘Brave Ground’ (foto flexa.nl)
Pantone’s Kleur van het Jaar is dus nog niet bekend. Maar het instituut liet o.a. in trendrapportages al weten dat zij het voor 2021 ook in de natuurlijke hoek zoekt, met kleuren van planten en bijvoorbeeld ook schimmels, zwammen en algen, en van de verfstoffen die ze voortbrengen. In een webinar begin september onthulde Pantone negen ‘foundation palettes’ en in bijna alle negen kwamen een of meer tinten bruin voor.
Kortom, natuur- en in het bijzonder bruintinten zijn ‘het’ in 2021. Ergens begrijp ik dat heel goed. We associëren ze met Moeder Aarde, geborgenheid, stabiliteit en veiligheid – en dat kunnen we we wel gebruiken, juist in deze tijd, juist in onze huizen. En net als groen is bruin alom aanwezig in de natuur. Maar toch. Bruin sluit je niet snel in je hart want het is ook de kleur van modder, vuil, afval en stront. Wat verder niet helpt, zegt Kassia St Clair, is dat bruin geen kleur is maar een schakering.
Bruin is niet te vinden in de regenboog of op een eenvoudig kleurenwiel; om het te maken moet je gele, oranje en sommige onzuivere rode tinten donkerder en grauwer maken, of de drie primaire kunstenaarskleuren, rood, geel en blauw, door elkaar mengen.
Omdat er daardoor geen helder of stralend bruin bestaat, keken zowel de middeleeuwse kunstenaars als de modernisten erop neer. Hetzelfde gold voor veel tuiniers in de afgelopen eeuwen. Bruine takken en stammen konden ze verdragen maar verdorde bladeren en bloemen moesten snel worden verwijderd. In het najaar maakten ze hun tuinen ‘winterklaar’: uitgebloeide planten snoeiden ze tot enkele centimeters boven de grond terug en afgevallen blad voerden ze af.
Intussen zijn de tijden en ook de ideeën over tuinieren veranderd. Steeds meer mensen zien in dat het voor de natuur en dus ook voor de tuin beter is om de boel wat meer de boel te laten.
‘Bruin is ook een kleur’ is een bekende uitspraak van tuinontwerper Piet Oudolf. Daarmee bedoelt hij dat een tuin in alle seizoenen de moeite waard moet zijn en dat uitgebloeide en afgestorven planten onderdeel zijn van de schoonheidsbeleving. Zijn ontwerpen gaan dan ook meer uit van de vorm en textuur van planten dan van de kleur van eventuele bloemen. Dat is niet alleen een esthetische keuze. Er zit een filosofische en zelfs morele boodschap achter: verval en dood horen bij het leven en in plaats van ze te ontkennen of weg te maken moeten we ze omarmen.
Toch lukt het me niet om bruin in wat voor schakering dan ook te omarmen als kleur van het jaar.
Jawel, een Oudolftuin in het najaar en een herfstbos vind ik natuurlijk prachtig. Maar in het algemeen is bruin naar mijn smaak zo non-distinct, zo nederig (op zijn best neutraal en op zijn slechtst grauw en saai) dat het niet op zichzelf kan staan. Het heeft altijd een ‘echte’ kleur naast zich nodig. Niet voor niets zegt Flexa over Brave Ground dat het een veelzijdige tint is ‘die andere kleuren laat stralen’. Maar een kleur van het jaar moet voor zichzelf spreken en voor zichzelf staan.
Ik hoop dan ook dat Pantone bij de Kleur van het Jaar niet heeft gekozen voor veilig en degelijk maar voor sprankelend – want dat kan de wereld anno 2021 óók gebruiken. Op 3 december zullen we het weten.
Regelmatig nieuwe verhalen over kleur, tuinen en planten in je mailbox?
