Eindelijk kleuren onze tuinen weer eens wit. Zelfs het meest onooglijke gemeenteperkje is met zo’n poederig sneeuwdekentje fotogeniek. Maar toch. Een tuin met strak gesnoeide wintergroene heesters of met de knalrode stengels van witte kornoelje tegen een donkere achtergrond is helemaal een plaatje.
Witte tuinen, in de zin van tuinen met (bijna) alleen maar witte bloemen, waardoor de nadruk ligt op vormen en texturen, hebben altijd tot de verbeelding gesproken. De ‘white garden’ van Sissinghurst Castle in Engeland, die in juli en augustus op zijn hoogtepunt is, is wereldberoemd en heeft veel tuiniers (en bloggers) geïnspireerd.
Van wit wordt vaak gezegd dat het geen kleur is. Inderdaad zien we iets als wit als het licht helemaal terugkaatst. Maar licht bevat alle kleuren – dus is zuiver wit tegelijkertijd ook de optelsom daarvan.
Wit bestaat alleen maar als wit. Er bestaat geen licht- of donkerwit zoals je bijvoorbeeld licht- en donkergroen hebt. Verschillen in wit ontstaan door een lichtinval waarin een bepaalde kleur overheerst of door een andere kleur er doorheen te mengen. Zo krijg je wit met een beige of een blauwige toon. Ik vind het altijd fascinerend om te zien uit hoeveel tinten witte verf je kunt kiezen bij de bouwmarkt. En welke creatieve namen verffabrikanten ervoor hebben bedacht. Bijvoorbeeld bij Histor: van Pluisje tot Zeehondje en van Garlic Necklace (goed tegen vampieren) tot Washing Line.
Sneew is bevroren waterdamp en bestaat dus uit water, dat kleurloos is. Het zonlicht wordt in de sneeuwkristallen gedeeltelijk verstrooid en komt er uiteindelijk weer uit als wit licht. Daarom zien we sneeuw als wit.
Hetzelfde principe speelt bij het sneeuwklokje. De bloemblaadjes lijken wit maar eigenlijk zijn ze kleurloos. Als je in een blaadje knijpt wordt het helemaal helder. De witte ’kleur’ ontstaat doordat de luchtbelletjes tussen de cellen het licht weerkaatsen. Door het knijpen verdwijnen ze, en daarmee ook het wit. De wetenschappelijke naam Galanthus komt uit het Grieks: ’gala’ is melk en ’anthos’ betekent bloem. Melkwitte bloemen dus – Histor kleurcode 0403 B98G.
Ook de bessen van de sneeuwbes (Symphoricarpus albus), die dwars door de winter heen aan de struik blijven hangen, zijn niet zuiver wit. In Histortermen eerder ‘Twist of Cotton’ of ‘Roomwit’. En de sneeuwbal (Viburnum), een groenblijvende struik die in de winter bloeit, maakt het helemaal bont want hij is er niet alleen in wit maar ook in roze. Bijvoorbeeld Viburnum bodnantense ‘Dawn’ is ‘Hartje’. Of misschien toch ‘Fluffy Slipper’?
Natuurlijk doet het er niet toe of een bloemetje of besje toevallig dezelfde kleur heeft als een bepaalde verf die je op de muur smeert, en of het nu zuiver wit is of niet. Een witte tuin ziet er betoverend uit of je nu in een zomerse bloementuin staat of in een met sneeuw bedekte wintertuin.
Edit 27 september 2022. De Botanische Tuinen Universiteit Utrecht deelde gisteren een fascinerende foto die laat zien dat witte, of in dit geval lichtgekleurde bloemblaadjes in feite kleurloos zijn. De roze bloemen van Hibiscus moscheutos, een grootbloemige hibiscus, zijn door de regen doorzichtig geworden. Alleen aan de randen zie je her en der nog een beetje kleur.
Regelmatig nieuwe verhalen over kleur, tuinen en planten in je mailbox?
