Brockhill Blue

Zo’n 2,5 jaar geleden, ergens in september of oktober, werd ik bij een bezoek aan de Hessenhof verliefd op een grillig gevormd, mediterraans aandoend heestertje met elegante geveerde blauwgroene blaadjes. Het was een centimeter of 40 hoog en het stond aan de rand van de kruidenbedden. De kwekerij ging bijna sluiten dus hup, snel naar vak E8, waar potjes met jonge verkoopexemplaren te vinden zouden moeten zijn. En yes: er stond er nog precies eentje. Die was van mij!

Meestal Google ik even voor ik een impulsaankoop doe maar in dit geval was daar geen tijd voor. Eenmaal thuis was ik (natuurlijk) de naam vergeten. Maar het was iets met ‘blue’ wist ik nog – dat moest goedkomen.

Bloemetjes
Het heestertje vond snel zijn draai op een zonnige plek middenin mijn tuin. In het eerstvolgende voorjaar zat het al vol met bloemknopjes, spannend! Zouden de bloemetjes inderdaad blauw zijn of meer lila? Toen gingen ze open en waren ze… citroengeel. Het bleek dat ik Coronilla valentina ‘Brockhill Blue’ had gekocht. Deze cultivar van het geelbloemige Struikkroonkruid heeft een extra blauwe zweem in het blad – vandaar het ‘blue’. Als lid van de Vlinderbloemenfamilie lijken de blaadjes inderdaad op die van bekende neefjes en nichtjes als wikke en lathyrus, en de bloemetjes op rolklaver.

Geelvrees
Al een paar keer eerder, bijvoorbeeld naar aanleiding van Pantones Kleuren van het Jaar 2021, schreef ik over ‘geelvrees’, de aversie van veel tuineigenaren tegen geel. Als zelfverklaard tuinkleuroloog wil ik daar natuurlijk niet aan meedoen. Zeker niet in het voorjaar, als het geel zo vrolijk stemt na de winter.

Maar oef, wat zijn de bloemetjes van ‘Brockhill Blue’ felgeel. Zeker als de zon schijnt doet het bijna pijn aan je ogen. Het combineren met andere bloeiende planten is daardoor lastig. Zo delft het op zichzelf best stevige paars van de Bermooievaarsbek (Geranium pyrenaicum) ernaast het onderspit. En gaat het ook niet lekker samen met de roze Gebroken hartjes (Dicentra spectabilis) die voorheen de blikvangers in het desbetreffende stukje tuin waren. Deze laatste kwestie dreigt zichzelf trouwens op te lossen want het schattige kleine struikje van weleer tiert inmiddels zo welig dat het de Dicentra’s zowat verplettert.

Kleurpaletten
Op zoek naar ideeën om het geel af te zwakken en meer in te bedden in de rest van mijn tuin bladerde ik door The Gardener’s Palette, waar ik ook al eens eerder over blogde. In dit boek van tuinontwerper Jo Thompson vind je foto’s van geslaagde kleurcombinaties in tuinen, vergezeld van schema’s waarin het palet wordt ontleed; welke planten zijn er gebruikt?

Er staan verschillende combinaties met felgeel in. Bijvoorbeeld het voorjaarspalet ‘Lemon Drops’, geïnspireerd op een plantcombinatie in de Brookergarden in Hout-Blerick. Het bestaat uit zeven soorten tulpen in verschillende tinten geel, samen met Narcissus ‘Lemon Drops’ met witte kelkbladeren en een gele trompet en met zachtgele Perzische keizerskroon (Fritillaria persica ‘Ivory Bells’). Dit geeft een prachtig fris en speels effect.

Het fascinerende zomerse palet ‘A Mystical Arrangement of Red and Yellow’ combineert citroengeel Duizendblad (Achillea filipendulina ‘Gold plate’) met witte Wilde bertram (Achillea ptarmica) en scharlakenrode Bergamotplant (Monarda ‘Gardenview Scarlet’). Je zou denken dat die drie geen eenheid vormen maar de gele ondertoon van de Monarda slaat een brug naar de Achillea en ook het luchtige wit werkt verbindend.

Gedoseerd aanwezig
Genoeg inspiratie in Thompsons boek maar er is een voorbehoud. Het geel is er steeds gedoseerd aanwezig: in vlekken of vlekjes tussen groen en andere kleuren of in een keurig vierkantje dat even groot is als de andere vierkantjes in het palet. Maar in mijn tuin vormt het bloeiende Struikkroonkruid een groot geel dominant vlak dat bijna al het andere om zich heen verdringt, niet alleen fysiek maar ook visueel. Dat geeft een heel ander beeld. Dat wordt inzichtelijk als je een ‘gewogen’ palet maakt, zoals ontwerper Irma Boom deed in een boek over het werk van Piet Oudolf.

Voorjaarsbollen
Het zal bij dit alles trouwens duidelijk zijn dat de struik weghalen geen optie is want hij heeft het zo naar zijn zin, bloeit maandenlang, de bloemetjes geuren heerlijk zoet… en ik wil natuurlijk niet toegeven aan die geelvrees! Dus ga ik dit najaar de Dicentra’s verplaatsen naar een veiliger oord. En vervolgens, zoals in de Brookergarden, stevige witte en zachtgele voorjaarsbollen planten. Ik denk bijvoorbeeld ook aan witte Indianenbloem (Camassia) en Dichtersnarcis (Narcissus poeticus). Van die laatste staan er nu al een paar en dat mogen er best meer worden.

Wat ik óók ga doen is de struik zelf snoeien. Want eind april kwam ik in de Jardin des Plantes in Parijs mijn voorland tegen: een Coronilla valentina die minstens twee keer zo groot is. En dat zou écht te veel van het goede zijn, ook omdat mijn gezinsleden en ik onze fietsen dan niet meer kwijt kunnen. Tuinieren is enerzijds meebewegen, anderzijds grenzen stellen – ook aan geel.

Hans Kramer, de eigenaar van de Hessenhof, is fan van Struikkroonkruid. De bijna-heemse Coronilla emerus is zelfs bekroond met de Award of Garden Merit, de hoogste Britse onderscheiding voor sterke en waardevolle tuinplanten maar zeer ten onrechte in de vergetelheid geraakt, vindt hij. En ook de andere soorten raadt hij aan omdat ze zo mooi zijn en zo lang bloeien, soms zelfs meerdere keren per jaar.

De beleving van kleur wordt dus niet alleen bepaald door de kleur zelf maar bijvoorbeeld ook door de verdeling ervan over de ruimte; zijn het bijvoorbeeld vegen, spikkels of één groot, aangesloten vlak? In mijn blog Schilderen met planten schreef ik over de ’toets’ die iedere plant heeft. En in Lenterood over glansmispel (Photinia) dat in de lente óók grote kleurvlakken vormt, maar dan rode. Daar heb ik alleen nog meer moeite mee dan met felgeel…

Update 3 juni 2025: Jo Thompson heeft dit jaar goud gewonnen bij de Chelsea Flower Show. Het verbaast niet dat de romantische, weelderige beplanting van haar Glasshouse Garden opvalt door de kleurcombinaties, onder andere van perzik- en abrikooskleurig vingerhoedskruid en geums met rozen in uitgesproken felle en diepen tinten rood en roze. Prachtig!

Regelmatig nieuwe verhalen over kleur, tuinen en planten in je mailbox?

_{Omslagfoto: bordje bij Coronilla valentina in de Jardin des Plantes in Parijs. Eigen foto, april 2025}